به محلی که بین یک یا چند نفر خرید و فروشی یا معامله انجام می شود بازار یا market می گویند. این بازار می تواند غیر فیزیکی و مجازی باشد.
دارایی ها به دو نوع مشهود و نامشهود تقسیم می شوند. دارایی مشهود، دارایی هایی هستند مانند خودرو، ملک، کالا و ... و دارایی های نامشهود، دارایی هایی مانند اوراق بهادار ، برند و نام تجاری، ایده‌ها، روش کسب و کار و... هستند .
به طوری کلی بازار بورس بازار بزرگی است متشکل از دارایی های مشهود و نامشهود مختلف مانند سهم، اوراق بهادار، کالا و انرژی .
بازار بورس به دو گروه تقسیم می شود؛ گروه اول، سرمایه گذاران و گروه دوم سرمایه پذیران. گروه اول افرادی هستند که پول، سرمایه و یا پس اندازی دارند اما نمی توانند با آن کار کنند و گروه دوم کسانی هستند که توانایی انجام فعالیت های اقتصادی را دارند اما سرمایه و پول کافی ندارند. این فراد به دنبال جذب سرمایه هستند.
این دو گروه در بازار سرمایه فعال هستند و در جهت رفع نیاز و کسب سود به معامله می پردازند.
طبعاً تمام افراد در گروه اول یعنی سرمایه گذاران، به یک اندازه سرمایه ندارند. بعضی از آنها مبالغ کمتر و برخی مبالغ بیشتری را برای سرمایه گذاری در اختیار دارند. علاوه بر این، استراتژی و نیاز افراد برای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال بعضی از افراد به کسب سود کم در کوتاه مدت تمایل دارند و بعضی به دنبال سود بیشتر در بلند مدت هستند. رویکرد افراد متناسب با نیازها و طرز فکرشان متفاوت است.
گروه دوم، یعنی سرمایه پذیران نیز ویژگی های متفاوتی دارند. برای مثال، افراد در این گروه، در صنایع گوناگونی فعالیت می کنند و متناسب با نوع فعالیتشان عملکرد و سیاست های مدیریتی متفاوتی دارند.
با وجود این تفاوت ها میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیران، سوال اساسی این است که چگونه می توان بین این دو گروه ارتباطی برقرار کرد تا سرمایه از سرمایه گذار به سرمایه پذیر برسد؟
نیاز به وجود بازار بورس در اینجا مشخص می شود. فضایی امن و قانونمند که هر دو گروه جهت انجام معاملات به آن نیازمند هستند. بازاری مناسب برای سرمایه گذاری سرمایه گذاران و تأمین مالی سرمایه شرکت ها.
این بازار که در آن سهام شرکت های مختلف توسط سهامداران با پیروی از قانون معامله می شود، بازار بورس است.
در ایران، عالی ترین مقام در بازار سرمایه، شورای عالی بورس است که مسئولیت تصویب قوانین و نظارت بر بازار سرمایه را بر عهده دارد و بعد از آن سازمان بورس و اوراق بهادار. ریاست این سازمان توسط شورای عالی بورس تعین می شود.
بازار سرمایه ایران به چهار بازار : بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران تقسیم می شود. هر کدام از این بازارها، توسط نهادی مجزا و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند.
بورس اوراق بهادار
بازار بورس اوراق بهادار یا به اختصار بازار بورس، به بازار اول اصلی و اول فرعی و بازار دوم تقسیم می شود و شرکت ها بر اساس شرایط و قوانین می توانند در هریک از بازار های بورس پذیرش شوند و نماد آنها مورد معامله قرارگیرد. البته پذیرش در این بازار نیازمند کسب تأییدیه ای است که پس از بررسی های گوناگون و نسبتاً دشواری صورت می گیرد. بسیاری از شرکت ها موفق به کسب مجوز پذیرش در این بازار نمی شوند و نمی توانند به بازار بورس وارد شوند. به همین دلیل بسیاری از شرکت ها، برای ورود به دیگر بازار ها اقدام می کنند.
